Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Beoordeling van de onderlinge verhouding tussen de kengetallen in relatie tot de financiële positie

We beoordeelden de onderlinge verhouding tussen de kengetallen in relatie tot onze financiële positie. Daarnaast zetten we de kengetallen af tegen de normen die de raad hiervoor heeft vastgesteld.

Netto schuldquote en gecorrigeerde netto schuldquote
De netto schuldquote geeft inzicht in het niveau van onze schuldenlast ten opzichte van het totaal van de baten. We ontvingen in 2022 een bijdrage van de netto-ontvangende gemeenten in verband met de overdracht van de wegen van het Hoogheemraadschap Hollands-Noorderkwartier (HHNK). Hierdoor is ons saldo aan geldmiddelen gegroeid. Met dit geld kunnen we op korte termijn onze geplande investeringen financieren. Daarna trekken we externe financieringsmiddelen aan, waardoor onze langlopende schulden in de komende jaren toenemen. Dit leidt tot een stijging van de netto schuldquote.
We berekenen de gecorrigeerde netto schuldquote door onze schuldenlast te verminderen met alle door ons verstrekte leningen. We lenen een steeds kleiner deel van onze opgenomen geldleningen door aan derden. Dit verkleint het verschil met de netto schuldquote. De waarde van beide de netto schuldquotes blijft ruimschoots onder onze norm.

Solvabiliteitsratio
De solvabiliteitsratio geeft inzicht in de mate waarin we in staat zijn aan onze financiële verplichtingen te voldoen. Door de bestemming van het jaarresultaat 2022 is onze vermogenspositie versterkt. De negatieve begrotingsresultaten vanaf 2026 hebben hier echter weer een negatieve impact op. Daarnaast zetten we onze reserves de komende jaren ook weer in om een deel van onze lasten te dekken en stijgen onze langlopende schulden door onze toenemende financieringsbehoefte. Hierdoor daalt onze solvabiliteitsratio weer vanaf 2026. De solvabiliteitsratio bevindt zich echter nog steeds binnen onze norm. Dit laat zien dat we een gemeente zijn met een gezonde solvabiliteit. De daling toont wel aan dat onze vermogenspositie de komende jaren verzwakt.

Grondexploitatie
Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe groot onze grondpositie (de waarde van de grond) is ten opzichte van de totale baten. De verhouding tussen de boekwaarde van de bouwgronden in exploitatie en het totaal saldo van baten blijft ruimschoots onder onze norm. Onze afhankelijkheid van de opbrengsten van onze bouwgronden blijft beperkt.

Belastingcapaciteit
De belastingcapaciteit geeft inzicht in hoe de woonlasten voor een gezin bij een gemiddelde WOZ-waarde in onze gemeente zich verhouden tot de landelijk gemiddelde woonlasten van een gezin.
De belastingcapaciteit is hoger dan onze norm. Dit is het gevolg van de stijging van de onroerende zaakbelasting in de afgelopen jaren en de eerdere verhoging van de afvalstoffenheffing en de rioolheffing om te komen tot 100% kostendekkendheid. De daling van de belastingcapaciteit ten opzichte van 2023 komt met name door de daling van de afvalstoffenheffing in 2023. Bij de berekening van de belastingcapaciteit in 2023 gebruikten we namelijk de tarieven voor 2022 van de verschillende belastingen en heffingen als basis. De tarieven voor de afvalstoffenheffing waren toen hoger dan de tarieven voor 2023. Nu gebruiken we de tarieven voor 2023 als uitgangspunt. Een toelichting op de hoogte van de lokale heffingen is te vinden in de paragraaf Lokale heffingen.

Structurele exploitatieruimte
In de structurele exploitatieruimte komt tot uitdrukking of we over voldoende structurele baten beschikken om onze structurele lasten te dekken. Net als vorig jaar is onze structurele exploitatieruimte tot 2026 positief. De structurele baten zijn dan dus hoger dan de structurele lasten. Daarna daalt de structurele ruimte tot -3% in 2026 en -4% in 2027.

Onderstaande tabel toont de cijfermatige ontwikkeling van het structureel resultaat in de jaren 2024 tot en met 2027. De tabel laat zien dat het structureel resultaat tot 2026 verbetert. Vanaf 2026 ontvangen we echter minder geld van het Rijk. Dit zien we terug in een daling van het structureel resultaat tot - € 5.073.000 in 2027. De totstandkoming van het begrotingsresultaat is terug te vinden in het hoofdstuk Financiële begroting.